Tekort aan vitamine D: symptomen en mogelijke oplossingen

Vitamine D speelt een cruciale rol in het menselijk lichaam en is essentieel voor een goede gezondheid. In deze blog gaan we dieper in op de werking van vitamine D, hoe je een tekort herkent en wat de mogelijke oplossingen hiervoor zijn.

• Vitamine D is belangrijk voor de calcium en fosforopname
• Vitamine D ondersteunt het immuunsysteem
• Vitamine D draagt bij tot een normale werking van de spieren en het helpt om de risico's van vallen te verminderen
• Vitamine D is goed voor het skelet

Vitamine D wordt in de huid aangemaakt onder invloed van UVB-straling uit zonlicht. Over het algemeen is een tekort aan vitamine D te herkennen aan de volgende symptomen:

• Vermoeidheid of lusteloosheid
• Spierzwakte of spierpijn
• Botpijn of gewrichtsklachten
• Verhoogde kans op botbreuken
• Spierkrampen of trillingen
• Vaker ziek (verzwakt immuunsysteem)
• Somberheid of depressieve gevoelens

Specifieke symptomen bij baby's en jonge kinderen:

• Groeiachterstand
• Prikkelbaarheid
• Vertraagde tandontwikkeling
• Deformatie van botten (zoals kromme benen bij rachitis)

Specifieke symptomen bij ouderen:

• Vaker vallen
• Spierzwakte
• Botbreuken
• Cognitieve achteruitgang

De hoeveelheid vitamine D in het lichaam kan via een bloedtest door een arts worden gemeten. Een test is aangeraden bij langdurige vermoeidheid zonder aanwijsbare reden, botklachten of spierzwakte en voor mensen met een verhoogd risico. Een vitamine D tekort komt vooral voor bij ouderen, mensen met een donkere huid, mensen die weinig buiten komen of bedekkende kleding dragen en zwangere vrouwen.

1. Zonlicht: voor mensen die in Nederland en België wonen is het aangeraden om je van maart tot oktober dagelijks minstens 10 tot 30 minuten bloot te stellen aan de zon met gezicht, handen en armen. Let op: zonnebrandcrème kan de aanmaak aan vitamine D verminderen. Een alternatief is het gebruik van kunstmatig UV-licht dat de aanmaak van vitamine D stimuleert of een verblijf in een zonnige omgeving.
2. Voeding: vitamine D komt voor in vette vis (zoals zalm, makreel, sardines en haring), eieren (vooral de eidooiers), voedingsmiddelen verrijkt met vitamine D (zoals margarine, bepaalde melkproducten en plantaardige melk), lever en paddenstoelen (specifiek die zijn blootgesteld aan UV-licht zoals shiitake of champignons). Let op: opname van vitamine D via voeding is vaak niet toereikend om een tekort aan te vullen. Het kan wel het vitamine D gehalte op peil houden.
3. Supplementen: naast de aanmaak van vitamine D door zon- of UV-licht en de inname via voeding, kan vitamine D ook via supplementen worden aangevuld. Dit kan in de vorm van druppels, tabletten of capsules. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) is voor volwassenen ongeveer 10-20 microgram (400-800 IE). Bij een tekort kan een arts een hogere dosis voorschrijven. Er zijn verschillende soorten vitamine D-supplementen (voornamelijk vitamine D2 en D3) met een verschillende werking dus raadpleeg altijd eerst een arts.

Bij een vermoeden van een vitamine D-tekort is het altijd goed om een arts te raadplegen. Een bloedtest kan het exacte niveau van vitamine D in het bloed bepalen. Op basis van de resultaten kan de arts een gepersonaliseerd advies geven over het gebruik van supplementen of andere aanpassingen in de levensstijl. Een diëtist, voedingsdeskundige of orthomoleculair therapeut kan hierbij aanvullend advies of extra informatie geven zodat de beste oplossing kan worden toegepast.