Alles over chroom

Introductie: wat is chroom?

Chroom (III) is een belangrijk sporenelement voor het metabolisme (1). Hoewel het lichaam weliswaar weinig chroom nodig heeft, is het een cruciaal mineraal voor verschillende essentiële lichaamsprocessen. Zo zorgt het voor een goede stofwisseling waarbij koolhydraten, vetten en eiwitten worden omgezet in energie. Bovendien speelt chroom een belangrijke rol voor de bloedsuikerregulering via de insuline-werking (2). Daarbij draagt dit element bij aan het stabiliseren van de glucosewaarden (3). Verschillende voedingsmiddelen bevatten chroom waardoor een tekort weinig voorkomt. Toch kan men in sommige situaties baat hebben bij aanvulling met chroomsuppletie, zoals bij eenzijdige voeding, alcoholgebruik of veel stress. Daarnaast is gebleken dat een chroomtekort vaker voorkomt bij ouderen (4). Bovendien is de biologische beschikbaarheid van chroom uit voeding relatief laag, namelijk 0,4 tot 2,5% (2). Een chroomtekort kan leiden tot een instabiele bloedsuiker en een verminderde glucosetolerantie waardoor verschillende gezondheidsklachten kunnen ontstaan, zoals vermoeidheid, huidproblemen, overgewicht en cognitieve problemen (5).

Wetenschappelijk onderzoek en oorsprong

Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat chroom belangrijke functies heeft voor het metabolisme en de stabilisering van de bloedsuikerspiegel.

Onderzoek toont aan dat een hoge bloedsuiker in verband staat met een tekort aan chroom (5). Daarbij kan een chroomtekort leiden tot koolhydraatintolerantie (6).
Studies laten zien dat chroom bijdraagt aan verlaging van de bloedsuiker bij mensen met diabetes type 2 (bij doseringen hoger dan 200 mcg/dag) (3, 7, 8, 9).
Een langdurig chroomtekort kan het risicio op diabetes type 2 en metabool syndroom verhogen (10).
Chroom kan mogelijk insulineresistentie verminderen bij PCOS; een studie liet een verbeterde insulinegevoeligheid zien bij vrouwen met PCOS (bij suppletie van 1.000 mcg gedurende twee maanden) (11, 12).
Een studie liet zien dat de cognitieve functies van ouderen verbeterden met chroomsuppletie (4).
Chroomsuppletie zou een gunstig effect hebben bij symptomen van depressie en verbetering kunnen geven voor de stemming; hierbij speelt de regulering van de eetlust door chroom mogelijk een rol (13, 14, 15).
Chroomsuppletie draagt bij aan een verminderd risicio op hart- en vaatziekten door de gunstige invloed op de cholesterolwaarden en de triglyceriden-levels (16, 17).
Chroom lijkt de eetlust te kunnen remmen met een gunstig effect bij overgewicht (bij suppletie met chroom-picolinaat) (18). Een verhoogde eetlust kan het gevolg zijn van een instabiele bloedsuikerspiegel door een chroomtekort (13).
Een (dier)onderzoek liet zien dat chroom bijdraagt aan een verbeterde botmineraaldichtheid (19).
Een schommelende bloedsuikerspiegel wordt in verband gebracht met huid-problemen. Uit een studie bleek dat chroomsuppletie verbetering gaf bij de huid met acne (12).

Bronnen van chroom zijn aanwezig in verschillende voedingsmiddelen, zoals eigeel, volle granen, koffie, noten, sperziebonen, vlees, mosselen, tomaten, groente, fruit, bruine rijst en paddenstoelen (2). Daarnaast is chroomsuppletie beschikbaar in tabletten waarbij chroom-picolinaat de best opneembare vorm is gebleken (8).

De werking van chroom

Chroom is een belangrijk mineraal voor zowel de lichamelijke als de mentale gezondheid.

Bevorderen van het metabolisme
Chroom speelt een belangrijke rol voor de cellulaire energieproductie en draagt bij aan de vitaliteit (1). Een chroomtekort kan zorgen voor vermoeidheid omdat het lichaam meer moeite heeft om koolhydraten (als suikers) om te kunnen zetten in energie. Chroom zorgt voor een gezond metabolisme en vertering van koolhydraten, vetten en eiwitten en draagt bij aan een goede opname van voedingsstoffen (2, 5).

Reguleren van de bloedsuiker
Chroom bevordert een stabiele bloedsuikerspiegel en een goede insuline-werking (3). Dit minieraal draagt bij aan het verlagen van de bloedsuiker door het verbeteren van de insuline-gevoeligheid en de opname van glucose in de cellen (3, 7, 8). Een chroomtekort kan leiden tot glucose-intolerantie en insulineresistentie. Chroom blijkt een belangrijk element voor mensen met insulineresistentie of diabetes. Daarbij speelt het mogelijk een rol bij het voorkomen van metabool syndroom en diabetes type 2 door een verhoogde glucosetolerantie (10).

Ondersteunen van het cognitief vermogen
Doordat chroom de bloedsuikerspiegel ondersteunt, heeft dit een gunstig effect op het concentratievermogen, het geheugen en mentale alertheid. Een gezonde insulinerespons is belangrijk voor de hersenen, met name voor de cognitieve functie bij het ouder worden (21). Chroom verbetert de werking van de hypothalamus dat een belangrijk deel uitmaakt van ons zenuwstelsel. Bij een chroomtekort kunnen er mentale klachten ontstaan, zoals concentratie-verlies of geheugenproblemen. Een studie toonde aan dat chroomsuppletie de cognitieve functies bij ouderen hielp verbeteren (4).

Verbeteren van de gemoedstoestand
Er blijkt een verband te bestaan tussen mineralen, zoals ijzer, zink, magnesium en chroom en de gemoedstoestand (22). Net als ijzer, bevordert chroom de aanmaak van neurotransmitters, zoals serotonine en dopamine welke zorgen voor regulering van de stemming. Uit een studie blijkt dat chroom kan bijdragen aan het verhogen van het serotonine-gehalte (15). Hieruit kan worden opgemaakt dat chroom verbetering kan geven voor de gemoedstoestand en depressieve klachten kan helpen verminderen (13, 14).

Gewichtsbeheersing
Studies wijzen uit dat chroomsuppletie (chroom-picolinaat) kan bijdragen aan gewichts-beheersing doordat het de eetlust (voor koolhydraten) helpt verminderen (18). Een chroomtekort kan de oorzaak zijn van een verhoogde eetlust als gevolg van een instabiele bloedsuikerspiegel (13).

Ondersteunen van de botgezondheid
Chroom draagt bij aan gezonde botten en speelt mogelijk een rol bij het voorkomen van botontkalking. Uit een studie is gebleken dat chroom bijdraagt aan de botgezondheid en de botmineraaldichtheid kan verbeteren (19). Aanvullend humaan onderzoek is echter nodig.

Cardiovasculaire gezondheid
Chroom speelt ook een rol voor de gezondheid van hart en bloedvaten. Studies wijzen uit dat dit mineraal kan helpen bij een hoge bloeddruk. Daarnaast ondersteunt chroom de regulering van de cholesterolwaarden door het verlagen van LDL-cholesterol en triglyceriden en het verhogen van het HDL-cholesterol; dit zorgt voor een gunstig effect op hart en bloedvaten (16, 17).

Verschillen tussen verwante stoffen

Chroom werkt samen met verschillende voedingsstoffen, zoals vitamine B3 (niacine), zink, magnesium en vitamine C (5). Vitamine B3 (niacine) speelt een rol in de omzetting van chroom in actieve vorm in het lichaam. Zink en magnesium ondersteunen net als chroom de glucosehuishouding en de insulinewerking. Chroom uit voeding wordt beter door het lichaam opgenomen in combinatie met een bron van vitamine C (20).

Veiligheid, dosering en interacties bij gebruik van chroomsuppletie

Chroomsuppletie kan worden ingezet bij een verhoogde behoefte, zoals bij een verminderde weerstand. Daarnaast kan een chroomsupplement gunstig zijn voor mensen met diabetes, omdat chroom de bloedsuikerspiegel in balans helpt te houden. Bovendien kan chroomsuppletie worden ingezet bij metabool syndroom, overgewicht en bij de behandeling van huidproblemen. Tenslotte kan chroom ondersteuning bieden bij gebruik van bepaalde medicijnen, zoals maagzuurremmers omdat deze de chroomopname kunnen remmen.

Veiligheid
Chroom in de vorm van chroom (III) wordt als veilig erkend; chroom (VI) is daarentegen een zwaar metaal, giftig en komt niet voor in voedingssupplementen. Chroomsuppletie (chroom-picolinaat) is veilig bij de aanbevolen dosering.

Aanbevolen dagelijkse dosering
De aanbevolen dosering van chroom is 200 mcg/dag (23). De therapeutische onderhoudsdosering is 400-800 mcg/dag zoals op advies bij insulineresistentie of prediabetes. De veilige bovengrens ligt rond de 1.000 mcg/dag. Bij een hoge dosering kunnen er bijwerkingen zijn, zoals maag- of darmklachten.

Soorten chroomsuppletie
De meest gebruikte en onderzochte vorm is chroom-picolinaat; deze vorm heeft een hoge biologische beschikbaarheid (8). Andere vormen zijn chroomchloride en chroomnicotinaat die ook effectief kunnen zijn maar meestal minder goed worden opgenomen. Een chroom-supplement wordt altijd ingezet op advies van een arts of gezondheidsdeskundige. Het is van belang om te kieen voor een hoogwaardige kwaliteit chroomsupplement.

Interacties
Chroom kan interactie geven bij gelijktijdig gebruik van medicijnen; het wordt aanbevolen te overleggen met een arts alvorens te starten met suppletie. Chroom kan de werking van insuline versterken; hypoglycemie dient voorkomen te worden bij gelijktijdig gebruik van diabetes medicatie. De opname van chroom kan bij gelijktijdig gebruik van ijzer, de opname in de darm beïnvloeden (25). Daarnaast kan de opname van chroom worden verhinderd door fytinezuur, een stof dat ondermeer voorkomt in granen (26). Bovendien kan het gebruik van veel suiker de opname van chroom verminderen (2).

Conclusie en toekomstige onderzoeken

Chroom mag dan een wat minder bekend spoorelement zijn dan bijvoorbeeld magnesium, het heeft een belangrijke functie voor de energiehuishouding en de bloedsuikerregulering (1, 2, 3). Dit mineraal is essentieel voor de koolhydraat-, vet- en eiwitstofwisseling. Het lichaam neemt chroom op via het eten van onder andere groente, fruit, noten, granen en vlees. Hoewel een chroomtekort niet vaak voorkomt, heeft het lichaam extra chroom nodig bij stress of onvolwaardige voeding. Daarnaast kunnen alcoholgebruik en roken het chroomgehalte verlagen. Een tekort aan chroom kan leiden tot een verminderde glucosetolerantie waarbij symptomen optreden zoals vermoeidheid, stemmingswisselingen, concentratieproblemen en huidaandoeningen; chroom helpt de glucosetolerantie te verhogen (3, 5, 6).

Door het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel en het verbeteren van de insulinegevoeligheid, blijkt chroom een gunstig mineraal voor mensen met insulineresistentie of diabetes (3, 7, 8, 9). Studies tonen aan dat chroom de insuline-werking verbeterde en de bloedsuiker verlaagde bij mensen met diabetes type 2. Onderzoeken bevestigen ook dat chroom kan bijdragen aan het voorkomen van metabool syndroom en diabetes type 2 (10). Doordat chroom ook een werking heeft voor het zenuwstelsel, zijn er verbeteringen waargenomen voor het cognitief vermogen. Een studie liet zien dat de cognitieve functie bij ouderen verbeterde bij chroomsuppletie (4). Daarnaast zijn gunstige effecten waargenomen op de gemoedstoestand waarbij chroom het serotonine-gehalte verhoogde en verbetering gaf bij depressieve klachten (13, 14, 15).

De rol voor het metabolisme en de bloedsuikerregulering laat zien dat chroom ook bijdraagt aan een evenwichtige eetlust. Chroom kan dan een belangrijke rol spelen voor het behoud van een gezond gewicht (13, 18). Het gebruik van chroomsuppletie is veilig bij opvolging van de aanbevolen dagelijkse dosering. Chroomsuppletie (chroom-picolinaat) kan worden ingezet voor het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel, bij metabool syndroom en bij overgewicht. Kortom, hoewel subtiel, chroom speelt een cruciale rol in het metabolisme, de gemoedstoestand, het cognitief vermogen en de energievoorziening. Het is gebleken dat voldoende chroom ten gunste komt van de gezondheid en de vitaliteit.

Toekomstige onderzoeken
Er bestaat belangstelling voor aanvullend onderzoek naar het verband tussen chroom en depressie, dopamine dysfunctie, ADHD, cognitief vermogen, PCOS en metabolisme bij ouderen. Er blijkt mogelijk een verband te bestaan tussen chroom, dopamine dysfunctie en ADHD symptomen. De werking van chroom op de neurotransmitters heeft al gunstige effecten laten zien bij depressie en stemmingsstoornissen. Een chroomtekort blijkt vaker voor te komen bij ouderen waarbij gelinkt wordt naar achteruitgang van metabolische functies. Daarnaast zou chroom een rol kunnen spelen bij het ontstaan van neurodegeneratieve aandoeningen. Aanvullend onderzoek is wenselijk.