Geïnspireerd op de column van Andrea van Vuuren: 'Voeding' voor de gemoedstoestand.

Opgewekt zijn, zin hebben in de dag, genieten van de mensen om je heen, goed functioneren op het werk en een stralend voorkomen. Dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Veel factoren bepalen de gemoedstoestand, zoals sociale en psychologische factoren en gebeurtenissen in het leven. Helaas hebben we niet op al die factoren invloed, maar voeding en leefstijl kunnen een zinvolle bijdrage leveren aan een goed humeur.

Alles begint bij een gezond en fit lichaam. Leefstijl speelt daarbij een belangrijke rol. Sporten, voldoende ontspanning, een gezond slaapritme, niet roken en matig drinken zijn goede voorbeelden. Ook voeding is onderdeel van een gezonde leefstijl. Voor een goede gemoedstoestand helpt gezonde, volwaardige voeding met veel pure en onbewerkte ingrediënten. Denk aan vette vis, groenten, volkoren granen, vezelrijke peulvruchten en rood fruit.

Vezelrijke voeding is goed voor de darmwerking en voor een evenwichtige darmmicrobiota. Er is namelijk een nauwe samenwerking tussen de hersenen en de darmen. Darmbacteriën sturen voortdurend berichten naar de hersenen en vice-versa via de hersen-darm-as. Geestelijk en lichamelijk welbevinden staan dus direct met elkaar in verband. Wetenschappelijk onderzoek toont steeds meer aan dat de samenstelling van de darmmicrobiota de gemoedstoestand bepaalt. Proeven met muizen laten zien dat muizen met depressief gedrag zich minder depressief gedragen na manipulatie van hun darmbacteriën¹. Wij kunnen onze darmmicrobiota beïnvloeden met vezelrijke voeding, gefermenteerde voedingsmiddelen zoals kefir, kombucha, kimchi en zuurkool, en eventueel probiotica.

Emoties houden verband met belangrijke neurotransmitters, zoals serotonine, dopamine en GABA. Serotonine wordt ook wel het gelukshormoon genoemd, en dopamine is de drijvende kracht achter motivatie en concentratie. Een goede balans in deze neurotransmitters is een voorwaarde voor een blij gevoel. Sommige B-vitaminen (foliumzuur, vitamine B5 en B12) dragen bij aan de aanmaak en activiteit van neurotransmitters die een positieve invloed hebben op de gemoedstoestand. Dit is vooral belangrijk tijdens periodes van chronische stress en neerslachtigheid. Magnesium is een andere belangrijke voedingsstof voor het zenuwstelsel. Het helpt de hersenen en het lichaam ontspannen en zorgt voor een gezond niveau van GABA, een rustgevende neurotransmitter. Daardoor helpt het ook om beter te slapen.

We kunnen putten uit de ervaringen van traditionele geneeskunde. Ashwagandha, ofwel Indiase Ginseng, is een kruid dat al duizenden jaren bekend is in de Ayurveda. Het bevordert een goede geestelijke balans en helpt in stress-situaties door de geest te ontspannen. Saffraan, afkomstig van de stampers van de saffraankrokus, verhoogt stemmingsgerelateerde neurotransmitters in het brein en bevordert zo een opgewekt gevoel.

Een gezonde voeding en leefstijl bevorderen niet alleen de lichamelijke gezondheid, maar ook het mentaal welzijn. Specifieke voedingsstoffen zoals B-vitaminen en magnesium spelen sleutelrollen in het functioneren van het zenuwstelsel. Ook bepaalde traditionele kruiden kunnen extra ondersteuning bieden.

1. Zalar, B., Haslberger, A., & Peterlin, B. The role of microbiota in depression-a brief review. Psychiatria danubina, 2018, 30.2: 136-141.
2. Zhang, W., Yan, Y., Wu, Y., et al. Medicinal herbs for the treatment of anxiety: a systematic review and network meta-analysis. Pharmacological Research, 2022, 106204.