Wat is weegbree?

Weegbree is een inheemse plant die veel voorkomt in Europa en Nederland. Je herkent hem aan zijn lange bladeren en aarvormige bloeiwijze. Er bestaan meerdere soorten, waarvan de bekendste de smalle weegbree (Plantago lanceolata), de grote weegbree (Plantago major) en de kleine weegbree (Plantago media) zijn. Je vindt ze vaak langs wegen, op grasvelden of in tuinen. De weegbree plant is meer dan alleen een veelvoorkomend onkruid. Al eeuwenlang wordt hij ingezet in de kruidengeneeskunde, vanwege zijn verzachtende, herstellende en mogelijk ontstekingsremmende eigenschappen. Alle delen van de plant worden gebruikt: van blad tot zaad.

De bladeren van weegbree zijn eetbaar en kunnen rauw of gekookt worden gegeten, bijvoorbeeld in salades of soepen. Het jonge weegbree blad is malser en heeft een licht bittere smaak. Oudere bladeren zijn taaier en worden eerder verwerkt in thee of kruidenaftreksels. Weegbree thee is een populaire manier om de plant toe te passen. Zowel de smalle weegbree als de grote weegbree kunnen hiervoor gebruikt worden. De thee wordt vaak gemaakt van gedroogde bladeren en soms gecombineerd met andere kruiden. Het drinken van smalle weegbree thee wordt in de kruidengeneeskunde geassocieerd met een verzachtende werking op de keel of luchtwegen.

Traditioneel wordt weegbree gebruikt vanwege zijn verzachtende eigenschappen. De bladeren bevatten slijmstoffen, looistoffen en iridoïden die een beschermend laagje op slijmvliezen kunnen vormen. Hierdoor wordt weegbree thee vaak ingezet bij kriebel in de keel of bij het ondersteunen van de luchtwegen. Ook uitwendig wordt weegbree toegepast. Bij insectenbeten of kleine huidirritaties wordt het verse weegbree blad soms fijngestampt en als kompres gebruikt. Het blad staat dan bekend om zijn kalmerende effect op de huid.

Daarnaast zijn de zaden van de plant, de weegbree zaden, vergelijkbaar met psylliumvezels en worden soms verwerkt in vezelsupplementen voor de spijsvertering. Deze zaden zijn rijk aan oplosbare vezels en kunnen vocht vasthouden, wat bijdraagt aan een regelmatige stoelgang.

Hoewel weegbree thee over het algemeen als veilig wordt beschouwd, kunnen er in zeldzame gevallen bijwerkingen optreden. Sommige mensen kunnen allergisch zijn voor planten uit de weegbreefamilie, wat zich kan uiten in huidreacties of ademhalingsproblemen. Ook bij zwangerschap of medicijngebruik is het verstandig om vooraf medisch advies in te winnen.

Bij inwendig gebruik van grote hoeveelheden weegbreezaad kan winderigheid of een opgeblazen gevoel ontstaan, vooral als er onvoldoende water bij wordt gedronken. Daarom is het belangrijk om bij gebruik van weegbree zaden altijd voldoende vocht in te nemen.

De weegbree plant is eenvoudig zelf te herkennen in het wild. De smalle weegbree heeft lange, smalle bladeren met opvallende nerven, terwijl de grote weegbree bredere, ovale bladeren heeft. Beide zijn eetbaar en toepasbaar in de keuken of als huismiddeltje. Wie geen zin heeft om zelf te plukken, kan weegbree kopen als thee, capsules of extracten bij natuurwinkels of online. Let bij aankoop op de soortaanduiding, vooral als je gericht op zoek bent naar smalle weegbree of juist grote weegbree.