Wat is lactose?

Lactose is een natuurlijke suiker die voorkomt in melk en melkproducten. Het wordt ook wel melksuiker genoemd. In het lichaam wordt lactose afgebroken door het enzym lactase. Bij sommige mensen wordt dit enzym onvoldoende aangemaakt, wat kan leiden tot lactose-intolerantie. Wanneer lactose niet goed wordt verteerd, blijft het in de darmen achter, waar het klachten kan veroorzaken. Deze gevoeligheid komt wereldwijd veel voor en uit zich op verschillende manieren.

De symptomen van lactose-intolerantie kunnen verschillen per persoon en zijn afhankelijk van hoeveel lactose iemand heeft binnengekregen. Veelvoorkomende klachten zijn een opgeblazen gevoel, buikkrampen, winderigheid en diarree. Sommige mensen ervaren ook misselijkheid of een borrelende buik. Hoewel de term lactose-allergie soms wordt gebruikt, is dat niet correct. Een allergie is een reactie van het immuunsysteem, terwijl lactose-intolerantie te maken heeft met de vertering. Symptomen van een vermeende lactose-allergie overlappen vaak met die van een intolerantie, zoals buikpijn en diarree, maar het onderliggende mechanisme is anders.

Melk en diarree worden vaak met elkaar in verband gebracht, vooral bij mensen met een lactose-intolerantie. Omdat de lactose niet wordt afgebroken in de dunne darm, komt het onverteerd in de dikke darm terecht. Daar wordt het vergist door bacteriën, wat leidt tot gasvorming en waterige ontlasting. Dit verklaart waarom mensen soms diarree van melk krijgen.

Bij een lactose-intolerantie is het belangrijk om producten met lactose te vermijden of te beperken. Melk, yoghurt, kaas, slagroom, boter en ijs kunnen allemaal lactose bevatten. Ook in bewerkte voedingsmiddelen zoals sauzen, koekjes of kant-en-klare maaltijden kan lactose verwerkt zijn. Een lactose dieet houdt in dat je bewust omgaat met je voeding. Sommige mensen kiezen voor lactosevrije alternatieven of gebruiken lactase-enzymen om melkproducten beter te verteren. De mate waarin je lactose moet vermijden, hangt af van je persoonlijke gevoeligheid.

Lactose levert energie in de vorm van koolhydraten. Bij mensen zonder intolerantie wordt het efficiënt afgebroken in de dunne darm en opgenomen in het bloed. Bij een lactose-intolerantie wordt deze stap overgeslagen, wat leidt tot klachten in het maagdarmkanaal. Lactose zelf is niet schadelijk, maar de onverteerde lactose kan ongemak veroorzaken. Sommige mensen merken dat hun klachten verergeren bij stress of een verstoorde darmflora, wat de gevoeligheid voor lactose tijdelijk kan vergroten.

Lactose-intolerantie kan aangeboren zijn, maar ook op latere leeftijd ontstaan. Dit komt omdat de aanmaak van het enzym lactase bij veel mensen afneemt naarmate ze ouder worden. Hierdoor kan iemand die jarenlang zonder problemen melk heeft gedronken, alsnog klachten krijgen. Ook na bepaalde darmziekten of infecties kan de vertering tijdelijk verstoord raken.

Lactose is dus een melksuiker die niet door iedereen goed wordt verdragen. Bij een lactose-intolerantie kunnen klachten ontstaan zoals buikpijn, winderigheid en diarree, vooral na het eten van melkproducten. De ernst van de klachten verschilt per persoon. Een lactose dieet kan helpen om symptomen te verminderen, net als het kiezen van lactosevrije alternatieven. Ook kan het gebruik van lactase-enzymen verlichting geven. Intolerantie kan zowel aangeboren zijn als later in het leven ontstaan.