Jodium is een spoorelement dat je lichaam in kleine hoeveelheden nodig heeft, maar dat onmisbaar is voor een goede gezondheid. Het speelt een centrale rol in de aanmaak van schildklierhormonen, die onder andere je stofwisseling, groei en energieniveau regelen. Omdat het lichaam zelf geen jodium aanmaakt, is het belangrijk dat je dit mineraal dagelijks via voeding of supplementen binnenkrijgt. Een tekort of overschot aan jodium kan leiden tot gezondheidsproblemen, vooral met betrekking tot de schildklier.
Wat is jodium en wat doet het?
Jodium is een natuurlijk voorkomend mineraal dat vooral nodig is voor de productie van de schildklierhormonen T3 en T4. Deze hormonen beïnvloeden bijna alle organen in je lichaam en zorgen ervoor dat je stofwisseling op peil blijft. Daarnaast speelt jodium een rol bij de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de hersenen, vooral tijdens de zwangerschap en bij jonge kinderen. Zonder voldoende jodium kan de schildklier niet goed functioneren. Dit kan leiden tot hypothyreoïdie, waarbij de schildklier te traag werkt. Typische klachten daarbij zijn vermoeidheid, gewichtstoename, kouwelijkheid, een trage hartslag en in sommige gevallen een vergrote schildklier (struma).
Hoeveel jodium per dag heb je nodig?
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid jodium verschilt per leeftijd en situatie. Voor volwassenen ligt de richtlijn op ongeveer 150 microgram per dag. Zwangere vrouwen hebben meer nodig, namelijk zo’n 200 microgram per dag, omdat jodium ook nodig is voor de ontwikkeling van de hersenen van het ongeboren kind. Bij langdurig te weinig inname kunnen er klachten ontstaan, maar ook te veel jodium is niet wenselijk. Hoge doseringen kunnen juist de schildklier ontregelen, wat in zeldzame gevallen leidt tot hyperthyreoïdie of auto-immuunziekten.
Jodium in voeding: waar zit het in?
De jodiuminname in Nederland is lange tijd gewaarborgd via gejodeerd zout. Dit is bakkerszout dat door bakkers wordt gebruikt bij het maken van brood. Brood is daarom nog steeds een belangrijke bron van jodium in voeding. Ook vis, schaal- en schelpdieren bevatten van nature veel jodium. Verder vind je kleinere hoeveelheden in eieren, zuivel en zeewier. Wie weinig brood eet, veganistisch leeft of geen vis consumeert, loopt meer risico op een tekort. De vraag jodium in welke voeding wordt dan extra relevant, want lang niet alle plantaardige producten leveren voldoende jodium. In die gevallen kan een supplement soms nodig zijn.
Jodium supplement: wanneer nodig?
Een jodium supplement kan worden aanbevolen bij een verhoogde behoefte of een verhoogd risico op tekorten. Dit geldt bijvoorbeeld voor zwangere vrouwen, mensen met een veganistisch dieet of mensen die bewust brood en zuivel mijden. Ook mensen die weinig of geen zout eten, missen een belangrijke bron van jodium, omdat keukenzout in veel gevallen niet verrijkt is.
Supplementen met jodium zijn verkrijgbaar in tabletten of druppels, vaak als kaliumjodide of kelp (een zeewiersoort). Let wel op bij kelptabletten, want die kunnen zeer wisselende hoeveelheden jodium bevatten. Overdosering ligt dan op de loer. Voordat je een supplement neemt, is het verstandig om eerst naar je voeding te kijken. Als je merkt dat je vermoeid bent, last hebt van een droge huid, een trage stofwisseling of een gezwollen schildklier, kan het zinvol zijn om je jodiumstatus te laten controleren.
Een gebalanceerde inname is essentieel
Jodium is onmisbaar voor een goed functionerende schildklier en algehele gezondheid. Via jodiumrijke voeding zoals brood, vis en zuivel kun je meestal voldoende binnenkrijgen. Voor mensen met specifieke voedingspatronen kan een jodium supplement nuttig zijn, maar altijd met mate en bij voorkeur onder begeleiding. Een goede balans voorkomt zowel tekorten als overschotten en zorgt ervoor dat je lichaam optimaal kan functioneren.