Steeds meer consumenten kiezen bewust voor ftalaatvrije producten. Maar waarom is dat eigenlijk zo belangrijk? Wat zijn ftalaten precies, waar worden ze voor gebruikt en waarom worden ze in verband gebracht met gezondheidsrisico’s? In deze tekst lees je alles over ftalaten, de werking van deze stoffen als weekmakers en waarom “ftalaatvrij” tegenwoordig een belangrijk keurmerk is bij cosmetica, speelgoed en verpakkingsmateriaal.

Wat zijn ftalaten en wat doen ze?

Ftalaten zijn chemische stoffen die vooral worden gebruikt als weekmakers: ze maken harde plastics zoals PVC soepeler en buigzamer. Je vindt ze terug in allerlei producten, zoals vloerbedekking, douchegordijnen, regenjassen, opblaasspeelgoed, medische slangetjes en zelfs in sommige soorten cosmetica en parfum. Hoewel weekmakers op zichzelf niet per definitie slecht zijn, zijn ftalaatweekmakers wel omstreden vanwege hun mogelijke impact op de gezondheid en het milieu.

Er zijn verschillende soorten ftalaten, waaronder DEHP, DBP en BBP. Deze stoffen worden aan kunststof toegevoegd, maar ze zitten er niet stevig in vast. Daardoor kunnen ftalaten vrijkomen in de lucht, in stofdeeltjes of via huidcontact worden opgenomen. Vooral bij langdurige blootstelling kan dat gevolgen hebben voor de gezondheid. 

Ftalaten schadelijk voor de gezondheid

De vraag “zijn ftalaten schadelijk?” wordt al jaren onderzocht. Uit meerdere studies blijkt dat bepaalde ftalaten hormoonverstorend kunnen werken. Ze kunnen bijvoorbeeld de aanmaak van geslachtshormonen beïnvloeden en worden in verband gebracht met verminderde vruchtbaarheid, verstoring van de ontwikkeling bij baby’s en jonge kinderen en mogelijke schade aan lever en nieren. Vanwege deze risico’s zijn sommige ftalaten in de Europese Unie inmiddels verboden in producten zoals speelgoed en cosmetica. Toch zijn ze nog steeds aanwezig in diverse artikelen, vooral uit landen buiten de EU waar de regels minder streng zijn.

Waarom kiezen voor ftalaatvrij?

Ftalaatvrij betekent dat een product geen schadelijke ftalaten bevat. Dit wordt steeds belangrijker voor consumenten die bewust willen omgaan met wat ze op hun huid aanbrengen, in huis halen of aan kinderen geven.

Bijvoorbeeld:

  • In cosmetica zoals nagellak, haarlak of parfum worden ftalaten soms gebruikt om geurstoffen beter te laten hechten of het product langer houdbaar te maken. Een ftalaatvrije variant is dan een gezondere keuze.

  • In speelgoed of bijtproducten voor baby’s is “ftalaatvrij” cruciaal, omdat kinderen gevoelig zijn voor hormoonverstorende stoffen.

  • Ook bij vloeren, regenjassen of douchegordijnen kiezen mensen steeds vaker bewust voor pvc-vrije of ftalaatvrije varianten.

Wie kiest voor producten met het label ftalaatvrij, beperkt de blootstelling aan deze potentieel schadelijke stoffen en draagt bij aan een gezondere leefomgeving.

Let op labels en keurmerken

Als je wilt weten of een product ftalaatvrij is, kijk dan naar het etiket of de productomschrijving. Sommige fabrikanten vermelden expliciet dat hun product “vrij van ftalaten” of “ftalaatvrij” is. Ook keurmerken zoals “Eco”, “Bio” of “Natrue” wijzen vaak op een hoger bewustzijn rondom ingrediënten.

Er zijn daarnaast apps en websites beschikbaar waarop je ingrediënten in cosmetica of speelgoed kunt controleren. Daarmee kun je eenvoudig nagaan of er ftalaten in zitten en zo een bewustere keuze maken. Kiezen voor ftalaatvrije producten is een kleine moeite met mogelijk grote voordelen: minder blootstelling aan schadelijke stoffen en meer controle over wat je in je lichaam en leefomgeving toelaat.