Wratten zijn veelvoorkomende huidafwijkingen die meestal onschuldig, maar soms pijnlijk of hinderlijk kunnen zijn. Vooral een wrat onder de voet of een wrat op de voet kan vervelend zijn, zeker als je veel staat of sport. In deze tekst lees je alles over wat een wrat is, hoe wratten ontstaan en welke soort wratten er zijn. Ook geven we uitleg over de behandeling van voetwratten en hoe je ze kunt herkennen en voorkomen.

Een wrat is een goedaardige vergroeiing van de huid die ontstaat door een infectie met het humaan papillomavirus (HPV). Het virus dringt via kleine wondjes of beschadigingen in de huid naar binnen en veroorzaakt een plaatselijke huidverdikking. Het immuunsysteem kan hier na verloop van tijd op reageren, waardoor wratten vaak vanzelf verdwijnen. Toch kunnen wratten maanden tot jaren blijven zitten en in sommige gevallen blijven ze terugkomen.

Wratten worden veroorzaakt door direct of indirect contact met het HPV-virus. Denk aan blote voeten in openbare ruimtes zoals zwembaden, sportscholen of kleedkamers. Vooral een wrat onder voet ontstaat vaak doordat het virus in de voetzool terechtkomt en daar via kleine scheurtjes of wondjes binnendringt. Mensen met een verzwakt immuunsysteem of beschadigde huid lopen een groter risico op het ontwikkelen van wratten. De kans op besmetting is groter in een vochtige omgeving, waar het virus langer kan overleven. Daarom zijn hygiëne en bescherming belangrijk, zeker op plekken waar veel mensen op blote voeten lopen.

Er bestaan verschillende soorten wratten, elk met hun eigen kenmerken. Een veelvoorkomende categorie zijn voetwratten, ook wel verrucae plantaris genoemd. Deze zitten meestal op de bal van de voet of de hiel en groeien naar binnen door de druk van het lichaamsgewicht. Hierdoor kunnen ze erg pijnlijk zijn bij het lopen.

Andere soorten wratten zijn onder meer:

• Gewone wratten (verruca vulgaris): ruwe, bloemkoolachtige knobbeltjes, vaak op handen en vingers.

• Mozaïekwratten: meerdere kleine wratjes die samen een groter oppervlak op de voetzool bedekken.

• Platte wratten: gladde, huidkleurige plekjes die vooral op het gezicht of de benen kunnen verschijnen.

• Genitale wratten: besmettelijke wratten die rond de schaamstreek voorkomen, veroorzaakt door andere HPV-types.

Een wrat onder de voet ziet er anders uit dan een gewone wrat op de hand. Hij ligt vaak dieper in de huid, is omgeven door een verhoornde rand en heeft soms zwarte puntjes in het midden. Dit zijn kleine bloedvaten die door het virus zijn aangetast. Door de druk op de voetzool kan een wrat op voet een stekend of branderig gevoel geven bij het staan of lopen. Mensen verwarren een voetwrat soms met een likdoorn of eeltplek, maar het verschil is duidelijk te voelen: een likdoorn doet vooral pijn bij druk van buitenaf, terwijl een voetwrat pijn doet bij druk van binnenuit.

In veel gevallen verdwijnen wratten vanzelf, maar dit kan maanden tot jaren duren. Omdat een wrat op de voet pijnlijk kan zijn of hinderlijk kan zijn bij het lopen, kiezen veel mensen ervoor om deze actief te behandelen. In Nederland zijn er verschillende behandelopties beschikbaar:

• Salicylzuur: een huismiddel dat de wrat laagje voor laagje oplost. Dagelijks aanbrengen en de huid wekelijks vijlen.

• Bevriezing (cryotherapie): de wrat wordt bevroren met vloeibare stikstof. Dit gebeurt meestal bij de huisarts of huidtherapeut.

• Lasertherapie of elektrische coagulatie: deze methoden worden vooral gebruikt bij hardnekkige wratten.

• Pleistertherapie: pleisters met salicylzuur of andere werkzame stoffen die je over de wrat plakt.

Er zijn ook natuurlijke methodes of homeopathische middelen in omloop, maar het wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit daarvan is beperkt.

Voorkomen dat je een wrat onder de voet krijgt, begint bij goede hygiëne. Draag altijd slippers in openbare doucheruimtes, zwembaden of sauna’s. Droog je voeten goed af, vooral tussen de tenen, en gebruik je eigen handdoek. Deel ook geen schoenen of sokken met anderen. Wie al een wrat op de voet heeft, doet er goed aan deze af te dekken met een pleister om verspreiding van het virus te voorkomen. Probeer daarnaast krabben of pulken aan de wrat te vermijden.

Meestal zijn wratten onschuldig en verdwijnen ze vanzelf, maar in sommige gevallen is het verstandig om een arts te raadplegen. Dit geldt bijvoorbeeld als de wrat blijft groeien of bloeden, als de pijn aanhoudt ondanks een behandeling of wanneer er in korte tijd meerdere wratten ontstaan. Ook als je twijfelt of het wel om een wrat gaat, kan professioneel advies uitkomst bieden. Hiervoor kun je terecht bij de huisarts, een huidtherapeut of een gespecialiseerde pedicurepraktijk, die allemaal ervaring hebben met het veilig en effectief behandelen van voetwratten.